این غار در فاصله 6 کیلومتری تا شهر باستانی بیشابور در شهرستان کازرون در ارتفاعاتی مشرف به تنگه چوگان قرار گرفته است. استان فارس جاذبه های بی شماری را در دل خود جای داده و سفر به آن کوله باری از تجربیات و البته خاطرات به یادماندنی را برایتان به ارمغان می آورد. می توان از غار شاپور به عنوان یکی از چشمگیرترین این جاذبه ها نام برد که بازدید از آن را به هیچ وجه نباید از دست داد. کافیست چشمانتان را ببیندید و در ذهنتان متصور شوید که اکنون به این منطقه سفر نموده اید حال با باز نمودن چشمتان اولین چیزی که درست در روبروی شما ظاهر می شود، مجسمه ای عظیم الجثه است، تندیسی دیدنی از شاپور اول که ابهت و شکوه آن را به نمایش می گذارد. وجود چنین مجسمه ای با این اندازه در غاری در بالای کوه قطعا شگفت انگیز خواهد بود. این مجسمه در سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. به طور کلی مجسمه های سنگی و سنگ نگاره های ارزشمند بخش مهمی از هنر دوران ساسانی را تشکیل می دهد. این غار از اهمیت تاریخی وافری برخوردارست و مجسمه شاپور موجود بر آن یکی از شاهکارهای پیکر تراشی به شمار می رود. جاذبه ای دیدنی که بر روی دیواره کوهی به وجود آمده و نقش های سنگی برجسته ای همراه با تراشه هایی بی نظیر را در دل خود جای داده اند. این غار دارای عمق بسیار زیادی است و فضای داخلی اش بسیار تاریک می باشد از این رو کاوش در تمام قسمت های آن بسیار دشوار خواهد بود. بر روی دیواره های این غار دو کتیبه سنگی وجود دارد که قدمت یکی از آنها به دوران ساسانی باز می گردد. کتیبه دوم متعلق به دوران معاصر است و چگونگی علم کردن مجدد مجسمه شاپور بعد از 14 قرن و در سال 1957 را توضیح می دهد. مجسمه ای که پس از حمله اعراب و فروپاشی سلسله ساسانیان منهدم گردید. با پیشروی در غار به دو چاه سنگی خواهید رسید، هر یک از این چاه ها با عمق یک متری دارای پله هایی برای دسترسی به آب می باشند. چاه هایی که مردم محلی از آنها برای تامین آب آشامیدنی شان استفاده می کنند. برخی معتقدند که پیکر شاپور اول در این غار به خاک سپرده شده است. البته افسانه های محلی درباره این منطقه وجود دارد که داستان شکست شاپور در جنگ و پناه گرفتن آن در غار را روایت می کند، گفته می شود شاپور پس از پنهان شدن در این غار ناپدید گردید و پیکرش دیگر پیدا نشد. 

در ارتفاعات 800 متری شهرستان کازرون و در کوه های با صلابت آن غاری باستانی به قدمت 18 قرن قرار گرفته است. در ابتدای ورود به غار دهانه 30 متری آن پیش رویتان است و با ورود به غار متوجه مجسمه عظیم الجثه شاپور اول رو به رو می شوید که منسوب به دوره حکومت ساسانیان است. قرار گیری مجسمه شاپور در این مکان گردشگری سبب شهرت یافتن آن به غار شاپور شد. این مجسمه با استفاده از شکل دادن استالاگمیت 7 متری که به صورت ستونی از کانی های معدنی در کف غار ، ساخته شده و با گذشت سالیان بسیار هنوز پا برجا و استوار باقی مانده است.

این مجسمه ساسانی با وجود تخریب هایی فراوانش همچنان زیباست. از جزئیات تزئین ریش های مجعد با حقله های مخصوص و تاج پادشاهی باشکوه آن گرفته تا جامه ساده و شمشیر آویزان از کمربند، همگی نشان دهنده ذوق و هنر ایرانیان باستان است. 

گفته شده است در اواسط قرن 7 میلادی، هنگامی که اعراب بر منطقه فارس تسلط یافتند به سمت غار شاپور آمدند. این غار در زمان های گذشته مملو از عتیقه های ارزشمند، طلا و سکه بوده اما به هنگام تصرف غار توسط نصر ابن سیار، از سرداران اعراب، غارت شد و سپس مجمسه شاپور را از محل ساختش سرنگون کرد. مردم بومی این منطقه تلاش کردن تا با دادن لوازم و زیورآلات با ارزششان به نصر ابن سیار او را از انجام این کار باز دارند اما نصر بی اعتنایی کرد و مجسمه را به حال خود رها ساخت. سال ها بعد در سال 1336 خورشیدی، ارتش ایران این مجسمه باستانی را به حالت اولیه اش برگرداند. در گذر سال ها بخشی از 2 دست آن شکسته است و اجزای آن در کنار مجسمه قرار داده شده است.

در بخش هایی از غار قندیل های رسوبی یا همان استالاکتیت ها از سقف آویزان شده اند و همچون آویز های تراش داده شده، به تالار غار زیبایی منحصر به فردی بخشیده اند. جالب است بدانید در بخش هایی از این مکان گردشگری اشکال حیوانات روی دیواره ها کنده کاری شده است.

لازم به ذکر است غار شاپور تنها غار قرار گرفته در ضلع غربی آن نیست و 2 غار دیگر در طرفین آن وجود دارند. غار مادر شاپور در ضلع غربی غار شاپور و دیگری با نام غار مرمر یا همان آشپزخانه شاپور در ضلع شرقی آن واقع شده اند.

بایستی نزدیک به 230 پله را طی کنید تا به غار برسید اما پس از دیدن مجسمه باشکوه آن حتما خستگی راه از یادتان خواهد رفت.

در نظر داشته باشید که مسیر کوهستانی و رو به آفتاب است و بهترین زمان بازدید از غار در ساعت اولیه صبح است تا از گرمای تابش خورشید در امان باشید. استفاده از کرم ضد آفتاب، کلاه و عینک آفتابی از وسایل مناسب برای این گونه ماجراجویی ها است و به همراه داشتن یک بطری آب خنک باعث تعدیل کردن گرما و برگرداندن انرژی این کوهنوردی خواهد شد.

غار اردشیر و مجسمه آن از چنان ارزشی در میان جهانیان برخوردار است که در سال 2018 میلادی به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید.

نکته: از آنجاییکه ورود به این غار مستلزم بالا رفتن از پله و حرکت در شیب است پس پوشیدن کفش های راحت و مناسب پیاده روی را فراموش نکنید. لطفا توجه داشته باشید در درون غار آب آشامیدنی موجود نیست و از آنجایی که بازدید از آن حدود یک ساعت و نیم طول می کشد و راه طولانیست حتما آب آشامیدنی همراه داشته باشید تا تشنه نمانید. لازم به ذکر است در این منطقه سرویس بهداشتی و رستوران نیز یافت نمی شود.