موقعیت جغرافیایی استان مرکزی
استان مرکزی، به مرکزیت شهرستان اراک است. این استان از سمت غرب با استان همدان از سمت جنوب با استان های لرستان و اصفهان، از شرق با استان های تهران و قم و از شمال با استان تهران و قزوین همسایه است. استان مرکزی مشتمل بر 12 شهرستان به نام اراک، محلات، ساوه، تفرش، خمین، فراهان، دلیجان، شازند، زرندیه، کمیجان، آشتیان، خنداب است.
آب و هوای استان مرکزی
استان مرکزی از نظر آب و هوایی دارای دو نوع آب و هواست، آب و هوای کوهستانی معتدل و آب و هوای نیمه بیابانی . 75 درصد نواحی استان را نواحی کوهستانی و 25 درصد آن را دشت ها و بیایان ها تشکیل داده اند. اراک، تفرش، خمین و محلات زمستان های سرد و طولانی و تابستانهای کوتاه و خنک دارند. ساوه و زرندیه دارای تابستانهای طولانی و زمستانهای کوتاه هستند. متوسط نزولات جوی در این استان بین 385 تا 411 میلی متر در سال می باشد. بارش ها از اواخر آذر آغاز می گردد و تا اواخر فروردین ادامه دارد که معمولا از نوع برف است. از اردیبهشت تا اواخر شهریور معمولا هیچ گونه بارشی در این استان دیده نمی شود. متوسط دمای شهر اراک 14 درجه در طول سال می باشد. تیر ماه گرمترین ماه این استان است که بالاترین دمایی که تا به حال تجربه کرده است 27 درجه می باشد. بهترین زمان برای سفر به این استان ماههای اردیبهشت تا شهریور می باشد.
نام های قدیمی
نام های پیشین استان مرکزی: ایالت جبال، قهستان، عراق عجم.
نام های پیشین آشتیان: ابرشتجان، آشتجان.
نام های پیشین تفرش: طبرس، گبرش.
نام های پیشین خمین: خمیهن.
نام های پیشین اراک: قلعه سلطان آباد، سلطان آباد.
مردم
با توجه به آمار گردآوری شده مردم استان مرکزی اکثرا فارس هستند و به زبان فارسی با گویش های مختلف صحبت می کنند. 50 درصد از جمعیت ساکن در این استان را فارس ها تشکیل می دهند در حالی که ترکها فقط 16 درصد از جمعیت استان را به خود اختصاص داده اند، بقیه اقوام ساکن در این استان از کرد، لر، عرب و بلوچ و تالشی هر کدام سهمی کمتر از یک درصد از جمعیت کل این استان را در برگرفته اند. گویش های زیادی در این استان وجود دارد که حتی گاها برای سایر هم استانی ها غریب و نا آشناست. زبان های تاتی، راجی و خلجی از جمله این گویش ها می باشد.
تاریخچه استان مرکزی
قدمت استان مرکزی به 3000 سال پیش بر می گردد. این استان جز اولین کانون های تمرکز جمعیت محسوب می گردد. استان مرکزی قبلا بخشی از دولت ماد به شمار می رفته است. دولت ماد از سه بخش تشکیل می شده که استان مرکزی ماد بزرگ را تشکیل می داده است. پس از تصرف ماد بزرگ توسط کوروش هخامنشی این استان به عنوان ساتراپ دهم و بزرگترین استان هخامنشیان محسوب می شده. تنها سند موجود از اصالت ماد بودن مردمان این خطه زبان تاتی هست که هنوز در برخی نقاط این استان به آن تکلم می شود. این ناحیه به دلیل موقعیت سوق الجیشیش همواره مورد توجه حکومتها بوده است و مسیر متمدن شدن را که داریوش هخامنشی در ایران پایه ریزی کرد همگام با سایر نقاط ایران از همان ابتدا پیموده است. زندگی ساکنان این ناحیه از راه کشاورزی، دامداری و بالاخص پرورش اسب اداره می شده است. به دلیل اختلاف طبقاتی که در دوران ساسانی بین مردم به وجود آمد، مردم این ناحیه بعد از حمله اعراب به اسلام گرویدند. آتشکده های شانزده گانه در شهرستان آشتیان حکایت از مذهبی بودن مردمان این خطه در قبل از اسلام دارد. در زمان هارون الرشید استان مرکزی از اصفهان جدا شد و مستقلا به نام عراق عجم معرفی گردید. این ناحیه وسعت زیادی داشت و قم و همدان را نیز در بر می گرفت به همین دلیل تامین امنیت آن بسیار دشوار بود. در زمان قاجار نا امنی این منطقه مشکلات فراوانی را از لحاظ سیاسی و اقتصادی برای حکومت مرکزی به وجود آورده بود که به دستور فتحعلی شاه قاجار برای قشون عراق عجم یک پایگاه نظامی به صورت شهری که نقشه آن از روی شهر نیس فرانسه کپی برداری شده بود زیر نظر یک مهندس فرانسوی در بهترین نقطه با منظره ای زیبا با چهار دیوار در بین سالهای 1226 تا 1231با هزینه ای بالغ بر 200 هزار تومان تاسیس شد و این گونه قلعه سلطان آباد یا اراک قدیم تاسیس شد. در زمان پهلوی اول با عبور راه آهن از شهر اراک این شهر پله های رسیدن به توسعه را یکی در میان پیمود. با برقراری امنیت در سال 1320 دیوارهای شهر نیز برداشته شد و کم کم اراک با توجه به موقعیت قرار گیری و پیشرفت ترابری در آن تبدیل به قطب صنعتی کشور شد. متاسفانه با توجه به این که اراک جز معدود شهرهای ایران است که بر طبق نقشه یک شهر توریستی با نظم بسیار زیاد ساخته شده و به دلیل واقع شدن در ناحیه ای کوهستانی از ظرفیت بالای گردشگری برخوردار است اما به دلیل سوء مدیریت این شهر، حتی در بین شهرهای توریستی ایران قرار ندارد و از بافت قدیمی خود بسیار فاصله گرفته است.
خواهر خوانده ها
خواهر خوانده های اراک: نوودی سادا در صربستان، قراغندی در قزاقستان، باتومی و تفلیس در گرجستان.
غذا و دسر های مرکزی
1. آش انار ساوه: طرز پخت این آش بدین صورت است که پیاز نگینی را با کمی روغن تفت می دهند. سپس لپه ای را که یک ساعت در آب خیس خورده به پیاز اضافه کرده و برای چند دقیقه تفت می دهند تا فقط بوی خامی آن برطرف شود و به آن آب را اضافه می کنند. بعد از نیم ساعت برنج خیس خورده را به مواد می افزایند. در ظرف گودی گوشت چرخ کرده را با پیازی که رنده شده و آب آن کاملا گرفته شده با مقداری نمک و فلفل مخلوط کرده و به اندازه یک گردوی کوچک به شکل گلوله درآورده و در مقداری روغن سرخ می کنند. برنج که کاملا پخته شد گلوله های گوشت را به آش اضافه می کنند. سپس سبزی آش را به آش اضافه کرده و وقتی که آش جا افتاد. دانه های انار را به همراه گلپر به آش اضافه کرده و اجازه می دهند تا چند دقیقه بجوشد سپس آش را از روی حرارت برداشته و نیم ساعت درب آن را می گذارند تا خوب جا بیفتد و سپس سرو می کنند.
2. آش آلو: برای تهیه این آش، آلو را در آب گرم برای 2 ساعت خیس می کنند. در تابه ای پیازهای نگینی را ریخته و با روغن تفت می دهند. در ظرف گودی پیاز را رنده کرده آب آن را گرفته و با گوشت چرخ کرده مخلوط می کنند و با نمک و فلفل ورز می دهند. سپس مخلوط گوشت را به اندازه گردو گلوله کرده و در روغن سرخ می کنند. در قابلمه ای آب را جوش می آورند و گلوله های گوشت را در آن می اندازند تا به آرامی بپزد سپس سبزی آش، نمک، فلفل، برنج خیس خورده، آلوی خیس خورده به همراه آبش و فلفل را اضافه کرده و خوب مخلوط می کنند تا بپزد بعد از اینکه آش جا افتاد آن را از روی حرارت بر می دارند.
3. آش شیر: بلغور گندم را در ظرفی از چند ساعت قبل خیس کرده و چندین بار آب آن را عوض می کنند تا بوی بد آن از بین برود. در ظرف دیگری نخود را خیس کرده و آب آن را چند بار عوض می کنند تا نفاخی آن از بین برود. سپس گندم و نخود خیس خورده را با مقداری آب می پزند. به قدری که لعاب بدهد. وقتی آب حبوبات کشیده شد نمک را به آن اضافه می کنند. شیر را هم به مواد اضافه کرده و صبر می کنند تا آش جا بیفتد. وقتی جا افتاد با کشمش سرخ شده و گردوی نیمکوب شده آن را تزیین می کنند.
4. آش خیار: گندم را از چند ساعت قبل خیس می کنند و بعد از تعویض آب آن برای چندین بار به همراه مقداری عدس با مقداری آب می پزند. گوشت گوسفند یا گوساله را به اندازه یک بند انگشت می برند و با یک پیاز تفت می دهند سپس مقداری آب به مواد اضافه کرده و صبر می کنند تا گوشت خوب بپزد. سپس عدس و گندم پخته شده را مواد اضافه می کنند. خیار چنبرها را پوست گرفته و به دونیم تقسیم می کنند سپس تخم خیارها را خارج کرده و آنها را مانند کرفس حلقه ای خرد می کنند و در کمی روغن کمی تفت می دهند به قدری که له نشود. در تابه ای مقداری روغن ریخته و بعد از اینکه داغ شد، پیاز خلال شده را داخل آن می ریزند تا طلایی شود. سپس مقداری سیر را خرد کرده و به پیازها اضافه می کنند. بعد از کمی تفت دادن نمک و فلفل را اضافه می نمایند. در تابه دیگری مقداری نعناع خشک را داخل روغن داغ ریخته و بلافاصله از روی حرارت بر می دارند چون نعناع سریع می سوزد. پیازداغ را به همراه نعناع و خیارهای تفت داده شده داخل قابلمه حاوی گوشت می ریزند و صبر می کنند تا آش جا بیفتد. سپس با مقداری پیازداغ و نعناع داغ تزیین می کنند.
5. گوشتابه اراگه (گشتول): برای تهیه این غذا لازم است گوشت را با مقداری پیاز، نمک و ادویه چرخ کرد. در تابه ای پیاز نگینی را در مقداری روغن سرخ می کنند سپس آرد را به آن اضافه کرده و کمی تفت می دهند تا بوی خامی آرد از بین برود . سپس گوشت چرخ کرده را به آن اضافه می کنند و خوب تفت می دهند. مقداری آب به همراه سبزیجات معطر به غذا اضافه کرده و بعد از این که آب به جوش آمد 2 عدد تخم مرغ داخل آن می شکنند. این غذا هم با پلوی ساده هم با نان و سبزی خوردن سرو می شود.
6. رشته پلو: برای تهیه این غذا لازم است که برنج را از قبل برای چند ساعت خیس کرده و با همان آب روی حرارت قرار می دهند تا به جوش آید. در قابلمه دیگری آب ریخته و بعد از این که به جوش آمد آب برنج ها را خالی کرده و داخل قابلمه جدید می ریزند. بعد از ده دقیقه رشته پلویی را به همراه مقدار مناسب نمک به آن اضافه می کنند. بعد از اینکه بین 7 الی 10 دقیقه جوشید برنج را تست می کنند اگر آماده آبکشی بود آن را آبکشی می نمایند. قابلمه را شسته و کف آن روغن می ریزند و سیب زمینی های ورقه ای را ته قابلمه می چینند. سپس برنج آبکشی شده را به آن اضافه می کنند. مقداری روغن مایع روی برنج می ریزند و با کفگیر وسط برنج ها را سوراخ می زنند. تا حرارت کف قابلمه به همه جای پلو برسد. وقتی پلو دم کشید از زعفران برای تزیین آن استفاده می کنند.
7. پتله پلو: این یک غذای قدیمی است و با توجه به اینکه زمانی استان مرکزی جز استان همدان بوده در همدان نیز طبخ این غذا رایج است. پتله به گندمی می گویند که بعد از اینکه شسته شد و در آب جوشانیده شد. در یک سینی در مقابل آفتاب قرار داده و روی آن را با یک پارچه توری می پوشانند تا خشک شود. سپس گندم ها را در هاون سنگی با دسته چوبی می کوبند تا گندم ها به چند قسمت تقسیم شده و پوست آن جدا شود. در قابلمه ای مقداری لوبیا چیتی را پخته و در قابلمه دیگری پتله ها را با مقدار مساوی برنج در آب با مقداری نمک می پزند. در کف قابلمه ای سیب زمینی های نگینی را تفت داده و پتله و لوبیا چیتی را به آن اضافه می کنند و مانند برنج دم کنی را روی آن قرار می دهند تا غذا جا بیفتد. سپس روی آن را با گردو تزیین می کنند.
8. اشکنه اراکی: برای تهیه این اشکنه، در تابه ای مقداری روغن ریخته و پیازهای نگینی را سرخ می کنند، آرد را هم کم کم به روغن اضافه کرده و خوب هم می زنند تا تفت بخورد و صاف و یکدست شود. کمی زرد چوبه اضافه کرده و یکی دو دقیقه تفت می دهند. سپس مقداری آب به آن اضافه می کنند و خوب با همزن دستی هم می زنند تا صاف و یکدست شود. نمک، فلفل و شوید خشک را به آن افزوده و صبر می کنند تا مایع درون تابه به جوش آید. تخم مرغ ها را در ظرفی جداگانه با چنگال می زنند و وقتی مواد پخت و جا افتاد، داخل غذا ریخته و خوب به هم می زنند تا تخم مرغ آن نیز ببند.
9. خورشت فسنجان با کشک تفرشی: سینه مرغ را به اندازه یک انگشت خرد می کنند و در مقداری روغن تفت می دهند. در ظرف دیگری مقداری پیاز نگینی را تفت داده، وقتی طلایی شد سیرهای خرد شده را به آن اضافه می کنند و کمی تفت می دهند. سپس مرغ های تفت داده شده را اضافه کرده و با مقداری زردچوبه همه مواد را تفت می دهند. گردوی نیم کوب شده را هم اضافه کرده و کمی تفت می دهند. سپس مقداری نمک و فلفل نیز اضافه می کنند. یک لیتر آب به تمام مواد اضافه کرده و صبر می کنند تا مرغ ها پخته شود. وقتی مرغ ها پخت، کشک را اضافه کرده و شعله را ملایم می کنند تا گردو روغن بیاندازد و مرغ ها کاملا له شوند و بافتشان از بین برود. سپس با برنج ساده سرو می کنند.
10. آش جو با شکمبه: برای تهیه این آش، جو را در ظرفی جداگانه از چند ساعت قبل خیس کرده و آب آن را در چند نوبت عوض می کنند. نخود و لوبیا چیتی را نیز با هم خیس کرده و آب آنها را در چندین نوبت عوض می کنند. سیرابی را با قیچی در ابعاد دو سانتی متر در دو سانتی متر برش می دهند. دو عدد پیاز بزرگ را نگینی کرده، نصف یک بوته سیر را هم نگینی کرده و به همراه سیرابی ها در یک قابلمه ریخته و بعد از اینکه آب پیاز ها تمام شد روغن به آن اضافه می کنند برای 3 تا 4 دقیقه با روغن تفت می دهند. مقداری زردچوبه به مواد اضافه کرده و دو دقیقه هم می زنند تا بوی خامی آن رفع شود. نصف لیوان آب جوش به مواد اضافه می کنند و دو تا سه جوش که زد به اندازه ای که سیرابی برای 3 تا 4 ساعت در آن بجوشد آب جوش اضافه می کنند. بعد از دو ساعت پختن، حبوبات و جوی خیس خورده را به مواد اضافه می کنند. در قابلمه را به هیچ وجه نباید گذاشت چون جو کف می کند و سر می رود. دایما هم باید مواد را هم زد تا ته نگیرد، مقداری روغن حیوانی به غذا اضافه کرده و دایما هم می زنند. اگر آش سفت بود به آن آب جوش اضافه می کنند در تمام مدت پخت باید غذا روی حرارت ملایم باشد. زمانی که سیرابی و حبوبات پخته شدند سبزی آش را اضافه کرده و نمک و فلفل آن را تنظیم می کنند. این آش را با پیاز داغ، کشک، نعناع داغ و حبوبات پخته تزیین می کنند.
شیرینی های مرکزی
1. کماج: کماج در واقع نوعی نان است که به شکل کلوچه می باشد ولی شیرینی آن به شدت کم است. درست کردن آن هم بسیار ساده می باشد. برای تهیه آن خمیرمایه را با یک قاشق شکر و آب ولرم مخلوط می کنند تا عمل بیاید. در ظرف دیگری تخم مرغ ها را با روغن مایع مخلوط می کنند و خوب به هم می زنند. بعد از اینکه خمیر مایع شروع به حباب زدن کرد که معمولا این اتفاق بعد از 15 دقیقه رخ می دهد وسط آرد را گود کرده و خمیر مایع و تخم مرغ ها را اضافه کرده و با قاشق مخلوط می کنند سپس برای مدت 30 دقیقه به طور مداوم ورز می دهند تا حالت چسبندگی آن از بین برود. بدترین راه برای از بین بردن چسبندگی خمیر نان و شیرینی، افزودن آرد زیاد است چون باعث سفت شدن آن
می شود. وقتی که خمیر خوب ورز داده شد روی آن را با حوله می پوشانند و برای دو ساعت در دمای محیط رها می کنند.
2. جوزغند: این شیرینی گران ترین شیرینی محلی ایران و سوغات شهر نراق می باشد. برای تهیه آن نوعی هلوی محلی به نام الگ را پوست کنده و در آفتاب قرار می دهند تا آب آن گرفته شود و پژمرده گردد. سپس هسته آن را خارج کرده و جای آن را با مخلوطی از پودر مغز بادام، گردو، شکر و هل پر کرده، درب آن را بسته و در آفتاب قرار می دهند تا خشک شود سپس با نخ و سوزن آن ها را مانند دانه های تسبیح به هم وصل نموده و در یخچال برای شب یلدا یا عید نگهداری می کنند.
سوغاتی های استان مرکزی
1. منبت کاری: شهر سمقاور شهرستان کمیجان استان مرکزی قطب منبت کشور به شمار می رود.
2. قالی بافی: قالی، قالیچه و فرش جز صنایع دستی هر استان از ایران محسوب می شود با این تفاوت که هر منطقه طرح، نقش و سبک بافت مختص به خود را دارد و استان مرکزی نیز از این حیث مستثنی نیست. در گذشته ای نه چندان دور فرش های این استان به خارج از کشور نیز صادر می شد که با کپی برداری این فرش ها توسط چین و ایتالیا بازار خود را از دست داد.
3. از دیگر سوغاتی های این استان خوراکی هایی می توان به کماج، جوزغند، کسمه، شیره انگور، کشمش، گوش فیل، کف لمه، انار ساوره، حلوا ارده محلات و عسل خمین اشاره کرد.
دیدنی‌های استان
1. اراک: دریاچه میغان، دریاچه قاسم آباد، چشمه درمانی چیقلی، سرآب پنجعلی، غار وفس، غارهای انجدان، غار سفید خانی، غار سوله خونزا، غار قلعه جوق، غار هیزدج، یخچال نیمه ور، منطقه حفاظت شده هفتاد قله، ناحیه سربند، شکارگاه چرا، ارگ کلاه فرنگی، مدرسه سپهدار، آتشکده فردجان، کلیسای ارامنه، مقبره آقا نورالدین، قلعه حاج وکیل، قز قلعه، قلعه و بقاع انجدان، حمام چهار فصل، پل قوسی اراک، کاروان سرا، سجد سپهداری، زیارتگاه غارسی جن، مقبره آقا نورالدین، بقعه شاه غریب، امامزاده حوا خاتون، امامزاده عبدالله، امامزاده محسن، امامزاده محمد، بقعه پیر مراد، امامزاده سلیمان، امامزاده حسین، امامزاده صالح، امامزاده ذلف آباد.
2. محلات: چشمه آبگرم محلات، رودخانه قم رود، سرچشمه محلات، چشمه حکیم، چشمه شفا، چشمه سلیمانی، غارسوراخ گاو، غارآزادخان، غار شاه بلبل، غاریکه چاه، روستای نیمور، سد ساسانی نیمور، مسجد جامع نیمور، جنگل سرچشمه، مجسمه عمرو، ستون خورهه، امامزاده خورهه، معبد سلوکی خورهه، قلعه جمشیدی، قلعه آقاخانی محلاتی، قلعه خسروانی، کاروانسرای جون آباد، پل باقرآباد، آتشکده آتشکوه، آتشکده میل میلونه، آتشکده نیمور، یخچال نیمور، مسجد جامع محلات، امامزاده اسماعیل، امامزاده یحیی، امامزاده موسی.
3. ساوه: دریاچه سدغدیر، غارآقداش، هارسوق، میل ساوه، آب انبار ساوه، قلعه آردمین، قلعه الویر، قلعه اسماعیلیه، تپه آوه، تپه علیشار، روستای خورهه، پل تاریخی سرخده، سنگ نبشته خورهه، مسجد جامع ساوه، امام زاده هارون، امامزاده ابورضا، امامزاده اسحاق، امامزاده سلیمان، امامزاده اسماعیل، بقعه بی بی شرف، بقعه پیر پیغمبر، امامزاده عبداله، بویین زهرا، امامزاده حسن.
4. تفرش: چشمه آب معدنی گراو، غار عین‌هو، آرامگاه دکترحسابی، آب انبار بلور، مناره مسجد شش ناو، مسجد تاریخی، مسجد شش ناو، امامزاده ابوالقاسم، امامزاده احمد، امامزاده قاسم، امامزاده هادی، امامزاده عاقب، گنبد بی بی، امامزاده محمد، بقعه ابوالعلا.
5. خمین: منزل‌امام‌خمینی، امامزاده عبدالله، شبستان مسجد خمین، عمارت سالارمحتشم، امام زاده یوجان.
6. فراهان: روستای خنجین، شهر زیر زمینی زلف آباد، امامزاده احمد بن علی، کاروانسرای مجد الملک، امامزاده ساریه خاتون.
7. دلیجان: دریاچه سد پانزده خرداد، قلعه برج خشتی، روستای دودهک، کاروانسرای شاه‌عباسی، آتشگاه نخلک، غار نخجیر، ناحیه دلیجان خمین، منطقه حفاظت‌شده موته.
8. شازند: پیست اسکی پاکل، سد کمال صالح، روستای چناس، چشمه عباس آباد شازند، پل دوآب، سراب سورانه، باغ‌های عروسانه آستانه، کوه قروقدر آستانه، کوه شهباز، منطقه تفریحی دوخواهران، حمام حاج ربیع آستانه، کوه شاه کیخسرو، غار شاه کیخسرو، کوه شش بید، کوه لجور، چشمه بلاغ حک، سد هندودر، سراب عمارت، سراب اسکان، تپه قلندرون، تپهٔ سرسختی، جنگل حفاظت شدهٔ بلوط سرسختی، چشمه پنجعلی، عمارت تاریخی پنجعلی، کلیسای کلاوه، تالاب کوکبیه.
9. زرندیه: آبشار چناقچی علیا، کلیسای حضرت مریم چناقچی، یخچال مهدی‌آباد، مقبره اشموعیل نبی، کبوترخانه خورآباد، مسجد اعظم چلسبان.
10. کمیجان: تپه باستانی چهل گزی، غار قلعه جوق، روستای وفس، غار وفس، امامزاده محمد عابد.
11. آشتیان: خانه عبدالعظیم، آتشکده وره، روستای ساروق، بقعه هفتاد و دوتن، امامزاده عبدالله.
12. خنداب: روستای درمن، باغ دهنو، چشمه سلاله، چشمه علی گذر، تالاب آق گل، رودخانه قره چای، کوه سر تخت، حمام مصطفوی، قبرستان تاریخی هفت برادران.
مراسم سنتی مرکزی
1. مراسم قالیشویان: به اعتقاد مردم استان مرکزی فرزند امام باقر(ع) به نام سلطان علی در قرن دوم هجری عازم قم و کاشان بودند که در بین راه در مشهد اردهال به شهادت رسیدند و جسد ایشان را در قالیچه ای گذاشتند. هر ساله مردم استان، دومین جمعه مهرماه با شستن قالی سالگرد شهادت ایشان را برگزار می کنند. این مراسم دسته کمی از مراسم روز عاشورا ندارد و هیات زنجیر زنی و سینه زنی در صحن امامزاده سلطان علی به عزاداری می پردازند.
2. مراسم بیل گردانی: این مراسم قدمتی 2000 ساله در شهر نیمور استان مرکزی دارد و نوعی تشکر از آناهیتا الهه آب بر طبق عقیده زرتشتیان باستان است. که در سال 1386 این سنت ثبت ملی شد. از آنجایی که مردم این منطقه معتقدند که این مراسم باعث آبسالی و برکت محصولشان می شود، هر ساله با شروع فصل زراعت که معمولا اوایل فروردین ماه است، بزرگان محل در مسجد جامع شهر گرد هم آمده و دستور لایروبی و پاکسازی کف نهر را از علفهای هرز صادر می کنند. لایروبی نهر بزرگ نیم رود از انشعاب انحرافی رودخانه انار رود (قم رود) آغاز می شود. این لایه روبی توسط کشاورزان منطقه صورت می گیرد و معمولا تا یک ماه به طول می انجامد. وقتی که تا اولین انشعاب لایروبی شد که اصطلاحا به این انشعاب وارگو می گویند، مراسم بیل گردانی آغاز می شود. لایروبان بیل های خود را روی دوش قرار داد و بر روی سکویی در میدان شهر نیمور رژه می روند. مردم در میدان اصلی نیمور برای تماشای مسابقه بیل گردانی گرد هم جمع می شوند. لایروبان دو سری بیل، یک سری چهار تایی و یک سری سه تایی را به هم گره می زنند و سپس در میدان ایستاده، هر دسته بیل در در یک دست گرفته و بیل های دست راست را به سمت چپ و بیل های دست چپ را به سمت راست می چرخانند. قانون این بازی این است که پای راست را جلو گذاشته و تعادلشان نباید به هم بخورد. اگر بیل های دو دست به هم بخورد یا تعادلشان را از دست بدهند مردم آن ها را هو می کنند.
ترین ها
دیدنی ها
دانستنیهای سفر
غذاهای ملل
فرهنگ و هنر
ایران گردی
ایده های سفر
سفرنامه ها
اخبار
ویدیو
ایرانگردی
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
