موقعیت جغرافیایی استان سمنان
استان سمنان، به مرکزیت شهر سمنان است. این استان از سمت غرب با استان های تهران و قم از سمت جنوب با استان های خراسان جنوبی و اصفهان، از شرق با استان های خراسان رضوی و از شمال با استان های خراسان شمالی، گلستان و مازندران همسایه است. استان سمنان مشتمل بر 8 شهرستان به نامهای، سمنان، شاهرود، دامغان، گرمسار، مهدی شهر، سرخه، میامی و آرادان می باشد.
آب و هوای استان سمنان
استان پهناور سمنان در حد فاصل قسمت گرم و خشک فلات مرکزی و دامنه های البرز واقع شده است. همجواری با بخش شمالی کشور که از آب و هوای معتدل و مرطوب برخوردار است، باعث شده بخش شمالی این استان از آب و هوای بهتری برخوردار باشد. اما روی هم رفته آب و هوای این استان از نوع گرم و خشک می باشد. رشته کوه البرز مانع انتقال رطوبت از سمت دریای کاسپین به این استان است. متوسط دمای سالانه استان 23 درجه سانتی گراد و حداکثر مطلق دما در این استان 44 درجه سانتی گراد بوده است. کمترین دمایی که این استان به خود دیده، در دی ماه 4 درجه سانتی گراد بالای صفر بوده است. تعداد روزهای یخبندان از صفر تا 18 روز در دی ماه در نوسان می باشد. رطوبت نسبی هوا در دی ماه 48 درصد است که این میزان تا تیر ماه سال بعد به 20 درصد می رسد.
نام های قدیمی
نام های پیشین سمنان: کمیسن، کومیسنه، کومش، کومس، قومس، ورنه، دارا، پشتخوارگر، سمینا.
مردم سمنان
زبان مردم سمنان در قرون گذشته زبان سمنانی بوده که از ریشه زبان پهلوی می باشد. این زبان هیچ تاثیری از سایر زبان ها و گویش ها نپذیرفته است. به همین دلیل برای کسانی که با آن آشنایی ندارند کاملا بیگانه و غیر قابل فهم است. با توجه به این که زبان رسمی کشور فارسی است این زبان رفته رفته به ورطه فراموشی سپرده شده و فقط در نقاط معدودی از سمنان مردم به این زبان تکلم می کنند. در حدود 92 درصد از مردم سمنان فارس هستند و به زبان فارسی تکلم می کنند. مردم در شهرستان سنگسر و ایوانکی فارس زبان نیستند و به زبان سنگسری و تاتی صحبت می کنند. اقوام مهاجر به این استان، شمالی ها از نژادهای مازنی، گلیک، تالشی و ترکمن 4.6 درصد یعنی تنها 32 هزار نفر از جمعیت این استان را به خود اختصاص داده اند. ترکها 1.5 درصد جمعیت استان سمنان یعنی چیزی معادل 10 هزار و 500 نفر جمعیت این استان را تشکیل داده اند. از مردم این استان 5600 نفر کردند و حدود 12 هزار نفر لر، که هر کدام با زبان و لهجه خودشان تکلم می کنند. مردم این استان تقریبا همه مسلمانند و بر اساس آمار سال 1385 فقط یک نفر کلیمی، 29 نفر زرتشتی و 329 نفر مسیحی در کل استان وجود دارد.
تاریخچه استان سمنان
بر اساس آنچه در کتب تاریخی مختلف آمده است بنیان گذار استان سمنان طهمورث دیوبند است. سمنان همواره بخشی از سرزمین ماد ها و پارت ها بوده و شهر صد دروازه یا دامغان کنونی به دلیل موقعیت جغرافیایی و وصل کردن شمال و جنوب کشور به هم، در دوران اشکانیان و هم در دوران پادشاهان محلی مانند ویشتاسب، پادشاه کیانی، پایتخت حکومت ها بوده است. از نکات قابل اهمیت در مورد این استان این است که در شهر دامغان، لشکر اسکندر مقدونی از اشکانیان شکست خورد و از آن پس برای دو قرن دامغان به عنوان پایتخت سلسله اشکانی انتخاب شد. در نیمه قرن هفتم میلادی دقیقا 2013 سال پیش، زمانی که آخرین پادشاه ساسانی یزد گرد سوم از اعراب وحشی شکست می خورد، ابتدا ملک ری و سپس سرزمین کومش یا سمنان کنونی به دست اعراب می افتد و مخروبه ای بیش از آن همه شکوه و شوکت باقی نمی ماند. استان سمنان بعد از ورود اسلام همواره شاهد نبردها، پیروزی ها و شکست های فراوان بوده است. بعد از قتل ابومسلم خراسانی در زمان حکومت عباسیان، مهمترین قیام این منطقه مربوط به قیام سنباد زرتشتی است که با قتل وی در منطقه شهمیرزاد سمنان این قیام سرکوب شد. در زمان حمله چنگیز مغول و تیمور لنگ در سال 783 هجری، سمنان متحمل خسارات مالی و جانی بسیار شد. با روی کار آمدن صفویه آرامش نسبی مجددا به این منطقه بازگشت. در زمان قاجاریه به دلیل اینکه اصل و نسب فتحعلی شاه سمنانی بود، به آبادانی سمنان اهمیت بیشتری داده شد. در زمان پهلوی اول سمنان بخشی از مازندران اعلام شد اما پهلوی دوم در سال 1340 آن را به عنوان استانی مجزا معرفی کرد. دو رییس جمهور بعد از انقلاب، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی در شهرهای آرادان و سرخه از توابع استان سمنان متولد شدند. تا قبل از دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد آرادان یک بخش کوچک بود. نام قبلی آرادان، اردوان بود که به افتخار اردوان اشکانی این نام برای این بخش انتخاب گردیده بود.
خواهر خوانده ها
خواهر خوانده های شهرستان سمنان: ارومچی در کشور چین، نجف در عراق.
خواهر خوانده های شهمیرزاد: قمصر در کاشان، همدان.
خواهر خوانده های شاهرود: نیشابور در خراسان رضوی.
غذا و دسر های سمنان
1. خورشت قیمه سیب آلبالو: برای درست کردن این غذا، پیاز نگینی را در قابلمه ریخته و روی حرارت قرار می دهند، کمی که آب آن گرفته شد، روغن را به آن اضافه کرده، تفت می دهند، تا طلایی شود. سپس گوشت قیمه شده را به پیازها اضافه می کنند و با پیاز ها کمی تفت می دهند تا رنگ گوشت ها عوض شود. سپس مقداری زردچوبه اضافه می کنند و برای یکی دو دقیقه مواد را با زردچوبه تفت می دهند. وقتی که بوی خامی زردچوبه بر طرف شد، مقداری آب به مواد اضافه می کنند و اجازه می دهند خورشت روی حرارت ملایم بپزد. سپس آلبالو ها را داخل روغن تفت می دهند و به خورشت اضافه می کنند. سیب زمینی را به اندازه یک بند انگشت به شکل مکعبی خرد کرده و در مقداری روغن تفت می دهند و به خورشت اضافه می کنند و برای نیم ساعت دیگر اجازه می دهند که خورشت بپزد سپس طبق ذائقه آبلیمو و شکر را به خورشت اضافه می کنند و با پلوی ساده سرو می کنند.
2. لپه قرمه دامغانی: مرغ را با مقداری پیاز و زرد چوبه داخل قابلمه ای ریخته و در همین حین لپه را نیز در ظرفی جداگانه با مقداری آب روی حرارت قرارداده و بعد از این که آب لپه ها به جوش آمد آن را در آبکش می ریزند. مرغ های نیم پز را از قابلمه بیرون آورده و داخل کمی روغن تفت می دهند. لپه ها را به آن اضافه کرده و سبزی قرمه سبزی سرخ شده از قبل را با مقداری زردچوبه، رب گوجه فرنگی، نمک و دارچین به آن اضافه می کنند. بعد از برطرف شدن بوی خامی زردچوبه مقداری آب به مواد اضافه می کنند. بعد از اینکه غذا جا افتاد، با توجه به ذائقه کمی آبلیمو به آن اضافه می کنند. سپس آن را با پلوی ساده سرو می کنند.
3. ته چین شهمیرزادی: برای تهیه این غذا در ظرفی جداگانه گوشت بره را با پیاز، زردچوبه، چوب دارچین، زنجبیل تازه، نمک و فلفل و مقداری آب برای سه ساعت روی حرارت قرار می دهند تا خوب پخته شود. در ظرفی برنج را به تعداد نفرات خیس کرده و کناری می گذارند. در ظرف جداگانه ای عدس را با آب می پزند. در ظرف دیگری بادمجانهای ورق شده را سرخ می کنند. در تابه ای مقداری پیاز نگینی را تفت داده، اسفناج را به آن اضافه کرده و با پودر غوره تفت می دهند. در ظرفی آب برای پخت برنج می ریزند و روی گاز قرار می دهند وقتی آب به جوش آمد، برنجی را که از قبل خیس کرده داخل آب جوش ریخته و بعد از آبکشی به دو قسمت تقسیم می کنند. عدس های پخته شده را در سبد می ریزند تا آب آن گرفته شود. سپس آن را به برنج اضافه می کنند و مقداری سبزی پلویی را به عدس پلو اضافه می کنند. در کاسه ای مقداری ماست ریخته و یک تخم مرغ، دارچین، نمک، فلفل، زعفران، آبلیمو به آن اضافه می کنند و با همزن دستی می زنند. در پلوپز یا قابلمه مقداری روغن ریخته و دیواره های قابلمه را نیز با قلمو چرب می کنند. ماست زعفرانی را کف قابلمه ریخته و سپس یک ردیف مخلوط سبزی پلو با عدس را ریخته، گوشت ها را تکه تکه کرده و دارچین می زنند و سپس روی برنج ها می چینند، دوباره یک لایه برنج روی گوشت ها ریخته، با پشت کف گیر برنج ها را فشار می دهند تا فشرده شود. سپس اسفناج های تفت داده شده و بادمجان ها و چغندر ها را روی ردیف بعد می چینند. دوباره یک لایه برنج می ریزند و با پشت کفگیر آن را فشرده و صاف می کنند. دوباره یک لایه گوشت یک لایه برنج و یک لایه مواد اضافه می کنند، این قدر این کار را انجام می دهند تا مواد تمام شود. سپس برای 45 دقیقه دم کنی را روی قابلمه قرار می دهند، تا ته چین جا بیفتد.
4. خلال پلو: برای درست کردن خلال پلو مقداری گوشت چرخ کرده را با پیاز رنده شده آب گرفته شده، زردچوبه، نمک، فلفل، دارچین مخلوط کرده و حسابی ورز میدهند. سپس آن ها را به اندازه یک گردو گلوله کرده و در روغن سرخ می کنند. سپس روی گوشت های سرخ شده نصف پیمانه آب ریخته و صبر می کنند تا پخته شود. در ظرفی خلال بادام را با آب جوش خیس کرده و بعد از یک ساعت خلال ها را آبکشی می کنند و در روغن داغ تفت می دهند. خلال پسته را در ظرفی با سه قاشق گلاب خیس می کنند. پیازها را خلالی کرده. در ظرفی آب ریخته روی حرارت قرار می دهند وقتی آب به جوش آمد پیازها را داخل آب می ریزند و وقتی پیازها بی رنگ شد که معمولا 5 دقیقه بعد این اتفاق می افتد، پیاز ها را از روی حرارت برداشته و آن را آبکشی می کنند. در ظرفی روغن را داغ می کنند و پیازهای آبکشی شده را داخل آن می ریزند تا طلایی شود. صد گرم پوست پرتقال را که مواد سفید داخل آن کاملا گرفته شده را به شکل خلال در می آورند. البته می توان خلال پرتقال را نیز از فروشگاه تهیه کرد. سپس آن را برای ده دقیقه با دو پیمانه آب می جوشانند. سپس آن را آبکشی کرده، این کار را دو مرتبه دیگر تکرار می کنند تا تلخی آن گرفته شود. در مرتبه چهارم 200 گرم شکر و دو پیمانه آب به خلال ها اضافه کرده و صبر می کنند تا شربت غلیظ شود. در مقداری آب هویج ها را نیم پز کرده و سپس آبکشی می کنند. کمی که خنک شد آن ها را خلالی کرده و در روغن سرخ می نمایند. در قابلمه ای مقداری آب به جوش می آورند. سپس برنج خیس شده از قبل را داخل قابلمه ریخته و بعد از آبکشی آن را دم می کنند. وقتی برنج پخت بخشی از برنج پخته شده را در ظرفی ریخته و با زعفران آب کرده مخلوط می کنند. سپس برنج را داخل دیس کشیده و روی آن را با پلوی زعفرانی و خلال ها و پیاز داغ تزیین می کنند. دور تا دور آن را نیز گوشت های قلقلی می چینند. خلال پلو آماده است.
5. خورشت هویج و پسته دامغانی: برای تهیه این خورشت خوشمزه، ابتدا هویج ها را پوست گرفته و به صورت نگینی خرد می کنند. سپس آن ها در مقداری روغن سرخ می کنند. سینه مرغ را به اندازه مربع هایی به اندازه یک بند انگشت خرد کرده و در روغن تفت می کنند. هویج، زعفران، نمک، فلفل، شکر، آبغوره یا آبلیمو با توجه به ذایقه را به گوشت ها افزوده و بعد از کمی تفت دادن، خلال پسته را که از یک ساعت قبل در آب جوش خیس خورده، به آن اضافه می کنند. خورشت هویج و پسته آمده است. سپس با پلو سفید آن را سرو می کنند. کسانی که گوشت سفید دوست ندارند می توانند این غذا را با گوشت قرمز طبخ کنند.
6. ته چین مرغ با لپه: در ظرفی برنج را به تعداد افراد خیس می کنند. مرغ را با پیاز، زنجبیل، نمک، فلفل، دارچین، زردچوبه و آب روی حرارت قرار می دهند تا پخته شود. در قابلمه ای میزان کافی آب برای برنج، ریخته و روی حرارت قرار می دهند. وقتی آب به جوش آمد برنج ها را داخل آب جوش ریخته، نیم پز که شد آبکشی کرده و به کناری قرار می دهند. لپه را نیز برای یک ساعت داخل مقداری آب ریخته و روی حرارت قرار می دهند تا آب پز شود. سپس مرغ های پخته شده را از استخوان جدا کرده و در مقداری روغن سرخ می کنند. زعفران را با مقداری آب رقیق کرده و روی بخار کتری قرار می دهند تا به آب رنگ پس بدهد سپس آن را به مرغ اضافه می کنند. کشمش پلویی را بعد از شستشو داخل آبکش ریخته تا آب اضافی آن خارج شود سپس با کمی روغن تفت می دهند. در ظرف بزرگی مقداری ماست ریخته با دو عدد زرده تخم مرغ و زعفران آب کرده مخلوط می کنند و سپس برنج های آبکشی شده را داخل مخلوط ماست و زعفران می ریزند و خوب مخلوط می کنند. در قابلمه ای مقداری روغن می ریزند، دیواره های آن را نیز با روغن خوب چرب می کنند. قابلمه را روی حرارت متوسط قرار می دهند، بعد از اینکه روغن آن خوب داغ شد، بخشی از پلوهای زعفرانی را داخل قابلمه می ریزند. با پشت کفگیر خوب برنج ها را فشرده می کنند و سپس مرغ های سرخ شده را به همراه لپه و کشمش روی آن می چینند. دوباره یک لایه ضخیم برنج ریخته آن را با پشت کفگیر صاف می کنند و بقیه مواد را اضافه می کنند. آنقدر این کار را تکرار می کنند تا مواد تمام شود. دم کنی را روی قابلمه قرار داده و حرارت را کم می کنند. بعد از 40 دقیقه ته چین آماده است.
7. مانی پلو: برای تهیه مانی پلو گوشت گوسفند را به اندازه یک بند انگشت خرد کرده. در قابلمه ای مقداری روغن ریخته و پیازهای نگینی را در آن سرخ می کنند. وقتی پیاز طلایی شد گوشت ها را به آن افزوده و آن قدر تفت می دهند تا رنگ گوشت تغییر کند. سپس زردچوبه را اضافه کرده و تفت می دهند تا بوی خامی آن از بین برود. سپس به خورشت کمی آب اضافه می کنند تا گوشتها خوب بپزد و در نهایت نمک را به آن می افزایند. لپه را برای نیم ساعت خیس کرده و بعد آب آن را عوض می کنند و با مقداری آب و نمک می پزند. زرشک و کشمش را به طور جداگانه شسته و در کمی روغن سرخ می کنند. در قابلمه ای به مقدار کافی آب ریخته و روی حرارت قرار می دهند. برنج خیس شده از قبل را به آن اضافه می کنند. 5 دقیقه قبل از آب کشی لپه و رشته پلویی را داخل برنج در حال جوش می ریزند و بعد از 5 دقیقه برنج را آبکش می کنند. در کاسه ای مقداری ماست را با تخم مرغ، زعفران، دارچین، نمک و فلفل مخلوط می کنند. قابلمه را روی حرارت قرارداده داخل آن روغن می ریزند و ماست زعفرانی را داخل روغن ریخته، سپس یک ردیف پلو را به آن اضافه می کنند، در مرحله بعد روی پلو را با کشمش و زرشک سرخ شده می پوشانند و یک لایه دیگر پلو روی مواد می ریزند و با پشت کفگیر آن را صاف می کنند. این کار را آن قدر تکرار می کنند تا همه مواد تمام شود. با کفگیر حسابی آن را صاف کرده و فشار می دهند تا مواد فشرده شود. سپس دم کنی را روی قرار می دهند. بین 40 تا 50 دقیقه غذا حاضر است.
8. تاک پلو: برای تهیه این غذا سینه مرغ را به ابعاد یک بند انگشت خرد کرده و پودر لیمو عمانی را به آن اضافه می کنند. پیازها را به صورت حلقوی خرد کرده و روی گوشت ها می ریزند، نمک، فلفل، پودر خردل، زعفران و سویا سس را به مرغ ها اضافه می کنند و برای چند ساعت در یخچال قرار می دهند تا طعم دار شود. برگ های درخت مو را شسته و ساطوری می کنند و در آب برای چند دقیقه می پزند و بعد آبکشی می کنند. در قابلمه ای کمی روغن ریخته و روی حرارت قرار می دهند وقتی روغن داغ شد مرغ های طعم دار شده را به آن اضافه می کنند و خوب تفت می دهند. در قابلمه ای برنج خیس کرده از قبل را ریخته متناسب با میزان برنج به آن آب، نمک، فلفل، روغن و برگ موها اضافه می کنند و روی حرارت متوسط قرار می دهند. وقتی آب برنج تمام شد، دم کنی را روی آن قرار می دهند. بعد از اینکه کته آماده شد، آن را با مرغ ها سرو می کنند.
9. کله جوش سمنانی: برای پخت کله جوش سمنانی ابتدا بادمجان های قلمی را شسته و با پوست به صورت نگینی خرد می کنند. سپس به آن نمک زده و در مقداری روغن تفت می دهند. سپس پیاز را نگینی خرد کرده و به بادمجان ها اضافه می کنند و با هم تفت می دهند. وقتی پیاز ها طلایی شدند زردچوبه را به پیاز ها اضافه کرده و تفت می دهند. سپس رب گوجه فرنگی را به پیازها اضافه کرده و تفت می دهند. نعناع و کشک را با کمی آب به مواد اضافه می کنند و بعد از 10 دقیقه آن را از روی حرارت بر می دارند.
10. چلو گوشت سمنانی: برای تهیه این غذا پیاز نگینی را سرخ می کنند. سپس گردن گوسفند را به آن اضافه می کنند و خوب تفت می دهند. رب گوجه فرنگی را به آن افزوده، سپس زعفران آب شده و نمک را هم به آن اضافه می کنند. بعد از این که گوشت کاملا پخت چوب دارچین را نیز به آن اضافه می کنند و اجازه می دهند تا 10 دقیقه با هم بپزد و با پلوی سفید سرو می کنند. برای درست کردن این غذا می توان از دست گوسفند هم استفاده کرد. سمنانیها ابتدا برنج را خیس می کنند بعد از چند ساعت قابلمه ای را برای پخت برنج آب می کنند و برنج خیس خورده را در آن می ریزند و به آن مقداری نمک و روغن اضافه می کنند. چند جوش که زد، قبل از این که به مرحله آبکشی برسد آن را صاف
می کنند. سپس گوشت دست گوسفند را با نمک، فلفل، یک کیوی رنده شده، دارچین و زعفران طعم دار کرده و نیمی از برنج را داخل قابلمه می ریزند. سپس گوشت های طعم دار شده را روی برنج ریخته و مابقی برنج ها را داخل قابلمه می ریزند. سپس روی پلو کره آب کرده ریخته و آن را دم می کنند تا برای دو ساعت با شعله بسیار ملایم بپزد. بهتر است روی حرارت را شعله پخش قرارداده تا حرارت به حداقل ممکن برسد.
11. سبزی پلوی دامغان: برای تهیه این غذا تره، جعفری و شوید را پاک کرده و بعد از شستن، آن را ساطوری می کنند. در مرحله بعد بادمجان ها را پوست کنده به صورت حلقوی خرد کرده و در آب سرد قرار می دهند و چندین بار در طول سه ساعت آب آن را تعویض می کنند تا تلخی آن گرفته شود. سپس بادمجان ها را آبکشی می کنند و در روغن داغ تفت می دهند. گوجه فرنگی ها را حلقه کرده و در تابه ای می ریزند. وقتی که آب آن تبخیر شد، در روغن حسابی تفت می دهند. در ظرف دیگری مقداری رب گوجه فرنگی را تفت داده و با گوجه های تفت داده شده مخلوط می کنند. در ظرف دیگری پیاز نگینی را با کمی روغن تفت می دهند. سپس گوشت چرخ کرده به آن اضافه کرده و تفت می دهند تا رنگ آن عوض شود. مقداری ادویه، نمک و فلفل به غذا اضافه می کنند و چند دقیقه تفت می دهند. بادمجان ها و سس گوجه ای که آماده کردند را به گوشت اضافه می کنند و از روی حرارت بر می دارند. در قابلمه ای مقداری آب ریخته و بعد از اینکه به جوش آمد، برنجی را که از قبل خیس کرده اند، داخل آن ریخته و آبکشی می کنند. قابلمه را شسته و روی حرارت قرار می دهند، وقتی خشک شد قدری روغن کف آن ریخته و نمک را اضافه می کنند. سپس سیب زمینی های حلقه شده را به عنوان ته دیگ ته قابلمه قرار می دهند. چند کفگیر برنج آبکشی شده را ته قابلمه روی سیب زمینی ها می ریزند و سپس سبزی پلویی به همراه گوشت سرخ شده و دارچین لا به لای برنج می ریزند و این کار را آنقدر تکرار می کنند تا مواد تمام شود. روغن آب کرده را روی پلو ریخته و با انتهای کفگیر چند سوراخ روی پلو ایجاد می کنند تا حرارت کف قابلمه به همه جای آن برسد. سپس دم کنی را روی قابلمه قرار می دهند. بعد از 45 دقیقه سبزی پلوی دامغانی آماده است.
شیرینی های سمنان
1. نان کاک: برای تهیه این نان خوشمزه ابتدا مایه خمیر را با قدری شکر و آب مخلوط کرده و بعد از یک ربع وقتی که شروع به حباب زدن کرد، به ظرفی که قرار است داخل آن مواد را آماده کنند منتقل می کنند. سپس آب ولرم را اضافه کرده که این آب باید دقیقا یک ششم میزان آرد مصرفی باشد. در ظرف دیگری تخم مرغ و روغن را با هم مخلوط کرده با همزن دستی می زنند تا تخم مرغ از لختگی در بیاید و به خمیر مایه اضافه می کنند. سپس آن را به آرد الک شده، کم کم اضافه می کنند و خمیر را خوب ورز می دهند. وقتی چسبندگی آن از بین رفت به مدت دو ساعت روی آن را با پارچه نمدار می پوشانند و اجازه می دهند در دمای محیط استراحت کند. بعد چانه هایی از خمیر را به شکل نارنگی درست کرده و روی آن آرد پاشی می کنند و یک ساعت استراحت می دهند. سپس تا جایی که امکان دارد چانه ها را با وردنه نازک می کنند و آن را روی ساج پهن می کنند (ساج وسیله ای فلزی است که روی آتش قرار می دهند و نان را روی آن می پزند) اطراف آن که قهوه ای شد آن را از روی ساج برداشته و تا نصفه آن مخلوط پودر قند و هل می ریزند و لوله کرده و با وردنه فشار می دهند تا منسجم شود. سپس برش می دهند.
2. حلوای سیاه: برای درست کردن این حلوای تند مزه ابتدا مقداری آرد سبوس دار را در تابه ای تفت می دهند تا رنگ آن کاملا تیره شود و بوی خامی آن برطرف گردد. مغز گردو را به همراه میخک، زنجبیل و دارچین به ماهی تابه اضافه کرده و کمی تفت می دهند. سپس شیره انگور را به همراه شکر به آن اضافه می کنند و آنقدر هم می زنند تا قوام پیدا کند. در نهایت حلوا را در ظروف دلخواه ریخته و با کره آب کرده روی حلوا را صاف می کنند و با قالب های دلخواه آن را تزیین می کنند.
3. نان شیرمال: برای تهیه این نان خوشمزه ابتدا مایه خمیر را با قدری شکر و آب مخلوط می کنند. در ظرفی جداگانه شکر، روغن ، زرده تخم مرغ، جوش شیرین، زنجبیل را مخلوط کرده و با همزن برقی خوب می زنند تا رنگ مواد به رنگ کرم درآید. در ظرف بزرگی آرد را الک کرده و سپس در وسط آن حفره ای ایجاد می کنند. سپس مایه خمیر را به همراه شیر و بقیه مواد به آن اضافه کرده و آن قدر ورز می دهند تا خمیر لطیفی به دست آید. سپس روی آن را با حوله ای خیس می پوشانند و برای دو ساعت در دمای محیط قرار می دهند. بعد از دو ساعت دوباره خمیر را خوب ورز می دهند و با وردنه روی سطح صافی پهن کرده و با یک قالب گرد خمیر را قالب می زنند. روی خمیر را با قلمو زرده تخم مرغ مالیده و روی آنرا کنجد سفید می پاشند. کف سینی فر را کاغذ روغنی پهن کرده نان ها را با فاصله 3 سانتی از هم قرار می دهند و در فری که برای 20 دقیقه با حرارت 350 درجه گرم شده در طبقه وسط قرار می دهند. بعد از طلایی شدن روی نان که معمولا 10 دقیقه طول می کشد نان ها را از فر خارج می کنند.
سوغاتی های سمنان
1. قالی بافی: قالی سوغات شهرستان های میامی، مهدی شهر، شاهرود و سنگسر است.
2. جاجیم: بافت انواع پارچه های مناسب برای قلمکاری و همچنین بافت جاجیم از هنر دست عشایر استان و مردم شهرهای سرخه، مهدی شهر، روستای فولاد محله مهدی شهر است.
3. نمد: نمدمالی از دیگر هنرهای دستی روستای ابرسیج شاهرود، شهر سمنان و شهر دامغان است که از لحاظ کمی و کیفی بهترین نمد کشور در این نواحی تولید می شود.
4. گلیم بافی: سوغات شهرستان های سمنان و گرمسار گلیم های مرغوب با طرح و رنگ های مربوط به همین خطه می باشد.
5. قلمکاری: چاپ قلمکار سوغات صادراتی این استان بر روی پرده، رو میزی، سفره و غیره می باشد.
6. سفالگری: قدمت سفالگری از روی سفالینه های یافت شده در دامغان به سه هزار سال پیش باز
می گردد. اما این هنر اخیرا در شاهرود مجددا با راه اندازی کارگاههای سفالگری احیا گردیده است.
دیدنی‌های استان
1. سمنان: چشمه معدنی تلخاب، چشمه شیخ یا چشمه سر، چشمه روزبه، چشمه هوا خور سر، چشمه جوین، چشمه امامزاده محمد زید، منطقه حفاظت شده پرور، بقعه پیغمبران، گرمابه پهنه، بقعه یحیی بن موسی بن جعفر، بقعه حضرت علی بن جعفر، دروازه ارگ سمنان، مسجد جامع زاوغان، مسجد جامع سمنان، بازارچه شیخ علاءالدوله، بقعه سی سر.
2. شاهرود: جنگل ابر، جنگل اولنگ، جنگل دشت شاد، رودخانه کال شور، رودخانه تاش یا شاهرود، رودخانه احمدآباد، منطقه حفاظت شده خوار توران، منطقه حفاظت شده خوش ییلاق، مدرسه بید آباد، مدرسه بازار، برج خشتی مزج، برج کاشانه بسطام، آرامگاه بایزید بسطامی، آرامگاه شیخ حسن جوری، قلعه میامی ، قلعه پارت ها.
3. دامغان: چشمه قلقل، رودخانه سفید رود، تنگه زندان، رودخانه چشمه علی، عمارت چشمه علی، سد شاهچراغی، عمارت پیر علمدار، روستای کلاته، کارونسرای سنگی انوشیروانی، کاروانسرای شاه عباسی، بازار دامغان، بقعه سید رضا و سید علی اکبر، گنبد چهل دختر، عمارت آقا محمد خان و فتحعلی خان قاجار، عمارت دختر ناصرالدین شاه، گنبد زنگوله، نقاره خانه، مقبره شاهرخ میرزا، برج طغرل، قلعه های روستای مایان، بقاع عبدالعالی و عبدالمعالی، امام زاده جعفر، امام زاده محمد.
4. گرمسار: روستای پاوه، آب انبار گرمسار، آب انبار نو حصار، کاروانسرای قصر بهرام، بنه کوه، قصر عین الرشید، قصر حرمسرا، قلعه گیس، قلعه بنکوه.
5. مهدی شهر: غار دربند، جنگل رودبارک، روستای چاشم، رودخانه گل رودبار، چشمه آب مراد، چشمه آب قولنج.
6. سرخه: چشمه معدنی شورآب، چشمه معدنی نمک دره.
7. میامی: آبشار نام نیک.
8. آرادان: آب انبار علی آباد، آب انبار ده نمک، کاروانسرای ده نمک، قلعه یاتری علیا، قلعه پاده، امامزاده سید علی اکبر، امامزاده شاه سلطان نظر، تکیه آرادان، روستای رامه.
مراسم سنتی سمنان
1. آداب و رسوم مردم شهر مجن استان سمنان در ماه رمضان: در این شهر زنان با فرا رسیدن ماه رمضان خانه تکانی می کنند و مردان به دیوارهای کاهگلی بیرون از خانه دوغاب قرمز می زنند. در برخی از شهر ها هم حنا بستن دست و پا و سر و ریش بین پیرزن ها و پیرمردها در استقبال ماه مبارک رمضان رایج است.
2. مراسم شوخوانی وقت سحر در استان سمنان: هنوز هم در روستاهایی از این استان سحرگاهان افرادی بر طبل می کوبند و همزمان اشعاری نظیر«الله تویی، مرد تویی، دانایی، از مورچه ای که دم زند در ته چاه ، از دم زدن مور آگاه تویی یا الله، یا رب تو گناهان مرا دو نیمه کن درعرصات، نیمی به حسن ببخش، نیمی به حسین.»
3. مراسم چهارشنبه سوری: در سمنان مراسم چهارشنبه سوری مانند بقیه شهرهای ایران همراه با پریدن از روی آتش برگزار می شود. با این تفاوت که سبزی پلو و ماهی خوراک این شب محسوب می شود. در جاهای مختلف سمنان مراسمات دیگری علاوه بر تناول سبزی پلو با ماهی و پریدن از روی آتش به شرح زیر برگزار می شود.
4. مراسم فال گوش شب چهارشنبه سوری: در برخی جاهای شهرستان سمنان، علاوه بر پریدن از روی آتش در شب چهارشنبه سوری، مرسوم است افرادی که حاجتی دارند، در بین مردم قرار می گیرند و بر اساس گفت و شنودهای دیگران مطلب خود را قیاس می کنند و رسیدن یا نرسیدن به حاجت خود حدس می زنند.
5. مراسم شال اندازی شب چهارشنبه سوری: در گرمسار مرسوم است جوانان شال خود را از بام خانه ها پایین می اندازند و صاحبخانه خوراکی هایی در حد بضاعتش به شال می بندد و شال را تکان می دهند سپس صاحب شال، شال را بالا کشیده و خوراکی ها را با همراهان خود تقسیم می کند.
6. مراسم قاشق زنی چهارشنبه سوری: در برخی از روستاهای استان سمنان دختران صورت خود را پوشانده و با زدن قاشق به کاسه ای درب خانه پسر دار ها رفته و طلب هدیه می کنند. اگر شناخته نشوند به معنی این است که به زودی ازدواج خواهند کرد.
ترین ها
دیدنی ها
دانستنیهای سفر
غذاهای ملل
فرهنگ و هنر
ایران گردی
ایده های سفر
سفرنامه ها
اخبار
ویدیو
ایرانگردی
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
