نیمه نخست سال از ساعت 7:30 الی 18:30, نیمه دوم سال 8:00 الی 15:00
نرخ قیمت ورودی
ارزان
متوسط قیمت بلیط
3،000 تومان
آدرس
فارس، مرودشت، ۱۰ کیلومتری شمال پرسپولیس
در فاصله ای نه چندان دور از شهر شیراز و مجموعه باشکوه تخت جمشید، مجموعه تاریخی و ارزشمند دیگری به نام نقش رستم وجود دارد که یکی از مهم ترین بناهای این مجموعه کعبه زرتشت نام دارد؛ درباره وجه تسمیه و کاربری های این بنا نظرات و احتمالات گوناگونی وجود دارد که تا به امروز هیچ کدام از آنها به طور قطعی تایید نشده اند.
معماری بنای کعبه زرتشت
معماری بنای کعبه زرتشت از برخی جهات بسیار شبیه به معماری آرامگاه کوروش بزرگ است. هر دوی این بناها با یک ورودی و با استفاده از سنگ های آهک سفید که به شکل مسطیل برش خورده اند، بدون استفاده از هیچ گونه ملاتی ساخته شده اند. علت استحکام این دو بنا با وجود عدم استفاده از ملات، به کارگیری بست های فلزی دم چلچله ای است که بخشی از معماری متداول عصر هخامنشیان است.
این ساختمان مکعبی شکل با روی هم قرار گرفتن قطعه های بزرگ سنگ ساخته شده است که در ضلغ غربی، طول برخی از آنها به 4.40 می رسد. تعداد ردیف های سنگی در همه دیواره ها یکسان نبوده و یک دیواره با 20 ردیف و دیواره دیگر با 22 ردیف سنگ، به ارتفاع سقف رسیده است. سقف بنا نیز با استفاده از چهار قطعه سنگ که به وسیله بست های دم چلچله ای متصل شده اند، پوشیده شده است. در قسمت هایی از بنا که سنگ ها دچار خرد شدگی یا ایراد بوده اند نیز از وصله هایی برای تکیمل ایرادات استفاده شده که امروزه برخی از آنها قابل مشاهده هستند.
به کارگیری سنگ آهک برای ساخت این بنا، باعث ایجاد نمایی کاملا یک دست و یک رنگ می شود اما معماران خوش ذوقی که ساخت کعبه زرتشت را بر عهده داشتند برای افزایش زیبایی بنا و ایجاد یک ترکیب رنگی، در ساخت طاقچه های موجود در نما از سنگ های خاکستری و مشکی استفاده کرده اند.
بنای اصلی بر روی سه سکوی مربعی شکل قرار دارد که ارتفاع ساختمان با در نظر گرفتن آنها نزدیک به 14.12 متر می رسد. در ضلع شمالی بنا نیز 30 پله نسبتا مرتفع وجود دارد که در امتداد آنها درب ورودی بنا به چشم می خورد. بر اساس شواهد به جای مانده بر روی بنا، در گذشته درب بسیار سنگینی در این محل وجود داشته و این بنا مانند یک محفظه بوده است. فضای داخلی بنا نیز اتاقی به شکل چهارضلعی با ابعادی نزدیک به 3.72 در 3.74 متر با ارتفاعی در حدود 5.5 متر می باشد.
اندازه های متناسب و نمای زیبای بنا در کنار اصول رعایت شده در طراحی و ساخت همواره سبب بهت و حیرت کاوشگران و کارشناسان بوده و باعث شده تا از این بنا به عنوان یک شاهکار ارزشمند در معماری یاد شود.
وجه تسمیه
همانطور که پیش تر اشاره شد این بنا متعلق به سلسله هخامنشیان است اما نام اولیه آن در زمان ساخت مشخص نیست. بر اساس شواهد موجود اما، در زمان ساسانیان، نام بن خانک یا در زبان محلی کرنای خانه یا نقاره خانه به آن اطلاق می شده است.
در متون و اسناد تاریخی موجود هیچ سخنی درباره زیارت مردم از این بنا به میان نیامده؛ اما بر اساس نظر برخی کارشناسان و با توجه به وجود سنگ های سیاه به کار رفته در نمای بنا که ترکیب آن با سفیدی زمینه به گونه ای تداعی گر کعبه و حجر الاسود است، در حدود قرن 14 مسلمانان نام کعبه را به این بنا نسبت دادند.
کاربری های احتمالی
در اسناد تاریخی به جای مانده و همینطور کتیبه های موجود در بنا، اشاره ای به کاربری این بنا نشده اما حدس و گمان هایی درباره کاربری آن وجود دارد.
برخی از کارشناسان و شرق شناسان مشهور مانند والتر هنینگ و هنری راولینسون، معتقد بودند کعبه زرتشت محلی برای حفظ و نگهداری اسناد دینی، منشورها و پرچم ها بوده است. ابن بلخی، تاریخ نویس برجسته ایرانی نیز از این بنا به عنوان محل نگهداری از اوستا نام برده است. در نهایت اما با توجه به کوچک و محدود بودن فضای داخلی، وجود فضاهای مناسب تر برای این امر در سازمان های اداری و کاخ ها و همچنین فاصله نسبتا دور این بنا از کاخ های سلطنتی، احتمال استفاده از بنا به عنوان گنج خانه چندان محتمل به نظر نمی رسد.
با توجه به شباهت معماری بنای کعبه زرتشت با آرامگاه افرادی نظیر کورش، کاریا و لیکیه، برخی دیگر از پژوهشگران این بنا را آرامگاه یکی از پادشاهان هخامنشی می دانند. زمان ساخت این بنا با سایر آرامگاه های ساخته شده در نقش رستم و اطراف آن یکی بوده و جداسازی این آرامگاه ها از سایر قسمت های نقش رستم نیز می تواند نشانه ای از کاربرد یکسان آنها باشد. با وجود تحقیقات صورت گرفته و کتیبه هایی که در دیواره بنا یافت شده اند، این احتمال نیز تایید نشده و در حد گمانه است.
گمانه دیگری که در رابطه با کاربری کعبه زرتشت وجود دارد، استفاده از آن به عنوان آتشکده است. انگلبرت کمپفر، جهانگرد آلمانی، بر اساس مشاهده دوده در جنوب غربی فضای داخلی بنا این فرضیه را مطرح کرد و پس از آن برخی دیگر نیز با این فرضیه موافقت کرده و آن را درست دانستند. بر اساس این فرضیه آتش مقدس در این مکان نگهداری می شده و بعدتر نیز کتیبه بیستون با جمله من، داریوش، پرستشگاه‌هایی را که مغ ویرانشان کرده بود بازسازی کردم، به صحت این ادعا دامن زد. اما با در نظر گرفتن فضای بسته و محفظه مانند این بنا، اکسیژن کافی برای روشن نگه داشتن مداوم آتش در آن وجود نداشته است و درب ورودی همواره بسته بوده و راهی برای خروج دود نیز وجود ندارد. بر این اساس فرضیه استفاده از بنا به عنوان آتشکده نیز تایید نشده باقی ماند.
فرضیه دیگری که درباره کاربری کعبه زرتشت وجود دارد استفاده از آن به عنوان تقویم آفتابی است. این فرضیه توسط رضا مرادی غیاث آبادی، پژوهشگر مطالعات باستانی ارایه شده است. بر اساس نظر او، با توجه به ساختار بنا، پله های ورودی و پنجره های کور تعبیه شده، این بنا یک شاخص خورشیدی برای محاسبه و ایجاد تقویم، تشخیص روز اول ماه های خورشیدی، اعتدال بهاری و پاییزی و همچنین انقلاب تابستانی و زمستانی بوده است. برای این فرضیه و استدلال نیز مانند سایر گمانه های ذکر شده، دلایل نقض کننده ای وجود دارد؛ به طور مثال شمال جغرافیایی در هر منطقه با شمال مغناطیسی ممکن است متفاوت باشد و این تفاوت در محل کعبه زرتشت نیز وجود دارد. اندازه این انحراف در تحقیقات آقای غیاث آبادی 18 درجه ثبت شده و این موضوع کاربری تقویم آفتابی را می تواند زیر سوال ببرد.
عده معدودی نیز این مکان را محل نگهداری مجسمه و پرستشگاه آناهیتا، ایزد بانوی آب می دانند که دلیل مستندی مبنی بر آن وجود ندارد.
کتیبه های کعبه زرتشت، مهم ترین سند تاریخی دوره ساسانی
تا خرداد ماه سال 1315 شمسی دو سوم از بنای کعبه زرتشت مشخص بود و قسمت های پایینی در خاک مدفون بودند. پس از آن در اکتشافات صورت گرفته بخش های زیرین کشف و کتیبه های ارزشمند نقش بسته بر دیواره های بنا هویدا شدند. کتیبه های موجود در این بنا متعلق به شاپور اول ساسانی و کرتیر موبد هستند.
کتیبه منتسب به شاپور اول در سه ضلع از بنا و به زبان های اشکانی، پهلوی، پهلوی ساسانی و یونانی نوشته شده اند. این کتیبه به عنوان قطعنامه سامانی نیز شناخته می شود و در آن درباره شاپور اول، مناطق تحت حکمرانی او و داستان جنگ ایران و روم گفته شده است. او همچنین در این کتیبه به حمد و سپاس پروردگار و قدرت او به سبب پیروزی هایش می پردازد و پس از آن می گوید آتشکده های بسیاری را در جهت خشنودی ایزد به پا خواهد کرد تا از نام افرادی که در شکل گیری حکومت ساسانی دخیل بوده اند در مقابل آتش یاد شود. در انتها نیز شاپور مردم را به انجام کارهای خیر و نیکو در جهت خشنودی ایزدان سفارش می کند.
کتیبه متعلق به کریتر موبد در حدود 280 میلادی مصادف با زمان حکمرانی بهرام دوم در قسمت پایینی کتیبه شاپور نوشته شده است. در این کتیبه پس از معرفی کرتیر و القاب او، درباره فعالیت های دینی او از جمله مبارزه با سایر ادیان مانند یهودیت، مسیحیت، بودایی، مانوی و همچنین مرتدان دین زرتشت گفته شده است. ارشاد و اصلاح موبدان منحرف شده و برپایی آتشکده ها از دیگر فعالیت های کرتیر است که در این کتیبه به آن اشاره شده و در انتهای کتیبه با نوشتن یک دعا تمام شده است.
بهترین زمان بازدید
با توجه به قرارگیری مجموعه نقش رستم و کعبه زرتشت در محیط کاملا خشک و بیابانی، بهترین زمان برای بازدید از این مجموعه اوایل فصل بهار و پاییز است. همچنین در روزهای برفی یا بارانی برای بازدید از این منطقه دچار سختی هایی خواهید شد و به شما پیشنهاد می کنیم از انتخاب این روز ها صرف نظر کنید.
علاوه بر این تعداد بازدیدکنندگان نیز در ساعات 08:00 و 14:00 نسبت به دیگر ساعات روز کمتر است اما با توجه به عدم وجود اغذیه فروشی و رستوران در نزدیکی این مجموعه تاریخی، به گونه ای برنامه ریزی کنید که دچار مشکل نشوید.
همچنین با در نظر گرفتن باد و طوفان های احتمالی و محیط کاملا خاکی مجموعه نقش رستم، به شما پیشنهاد می کنیم همراه داشتن ماسک را فراموش نکنید.
راه های دسترسی به کعبه زرتشت
اگر در شیراز هستید و قصد دارید با استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی به مجموعه نقش رستم بروید با رفتن به ترمینال شهید کاراندیش و سوار شدن تاکسی یا مینی بوس های بین شهری، می توانید به این مجموعه بروید.
با توجه به قرارگیری مجموعه نقش رستم در فاصله ای نه چندان دور از مجموعه تاریخی و ارزشمند تخت جمشید، به شما پیشنهاد می کنیم با برنامه ریزی زمانی مناسب از هر دو مجموعه در یک روز بازدید کنید.
نکته 1: زمان فروش بلیت های مجموعه تاریخی نقش رستم تا 30 دقیقه قبل از اتمام زمان بازدید می باشد.
نکته 2: مبلغ ورودی برای گردشگران خارجی 20،000 تومان می باشد.
در دنیای ما زیبایی و حیرت آور بودن گونه های مختلفی دارند، از عجایب طبیعی گرفته تا مواردی که توسط انسان ساخته شده اند، آثاری که هنوز پایدار هستند و یا اینکه به ویرانه تبدیل شده اند. فهرست این مقاله نیز حاوی برخی از زیباترین عجایب دنیاست. از بقایای تمدن های گم شده که برخی از آنها هنوز هم رمز آلود هستند، تا شهرهای دلربا و اشیا و عناصر خیره کننده در دنیای طبعیت، تمامی این عجایب همگی در فهرست مقاله ای که مطالعه خواهید کرد حضور دارند.
حتماً تا به حال نشنیده بودید که چه کارهایی از دست خودروهای کاروان بر می آید. برای همین در این مطلب بعد از جستجو در میان خودروهای کاروان، خودروهای پیکنیکی و نمایشگاه های خودروهایی که اندازه یک خانه مجهز هستند، به دنبال مدرن ترین موارد گشتیم. فقط این را بدانید دیگر دورانی که خودروهایی مانند تصویر بالا در خیابان ها وجود داشت گذشته است.
قاره آسیا در حقیقت بزرگترین و در عین حال پرجمعیت ترین قاره جهان به شمار می آید، به طور کل این قاره فضایی معادل 44.58 میلیون کیلومتر مربع را اشغال کرده است و باید بدانید که در این فضا 4 میلیارد و 164 میلیون نفر زندگی می کنند. قاره آسیا بطور کلی متشکل از 48 کشور مستقل، 6 کشور غیرمستقل و 6 کشور وابسته می باشد.
مکان های شگفت انگیز بسیاری در سراسر جهان برای کاوش کردن وجود دارد، اما برخی از این مکان ها برای سفرهای تک نفره مناسب تر هستند. آسیا مدت هاست برای افراد ماجراجویی که به تنهایی سفر می کنند، محبوب بوده است. در این مقاله 3 شهر برتر آسیایی را برای این افراد بررسی کرده ایم، پس بیایید نگاهی به آنها بیندازیم!
آیا هنگام جستجو در میان محتواهای مربوط به سفرهای هیجان انگیز در رسانه های اجتماعی، فکر می کنید که همه در حال سفر به مکان های مشابه هستند؟ خوب اگر اینطور است باید دوباره فکر کنید. داده‌های آخرین گزارش سفر جهانی در "بازار جهانی سفر"، همه چیزهایی را که باید در مورد پرتقاضاترین کشورهای جهان بدانید را نشان می‌دهد. بیایید باهم نگاهی به آنها بیندازیم.
سفرهای جدیدی که در این ماه محبوب هستند، سفر اورینتال اکسپرس از میان آسیا است که در فوریه امسال همراه با جشنواره های محلی، کنسرت تیلور سویفت و نمایشگاه های فرهنگی در سراسر آسیا، از کره جنوبی تا نپال، باز می گردد. در حالی که جمعیت در سریلانکا در این زمان کم شده و جای خود را به سواحل خالی می دهد، ژاپن از مسافران خود استقبال می کند.
ترین ها
دیدنی ها
دانستنیهای سفر
غذاهای ملل
فرهنگ و هنر
ایران گردی
ایده های سفر
سفرنامه ها
اخبار
ویدیو
ایرانگردی
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
-min.jpg)
آب و هوا
